Vervolg op de lezing van 31 maart 2025 over hindoe filosofie.
In het algemeen denkt men dat Indiase filosofieën altijd naar hetzelfde doel streven en uiteindelijk dezelfde vooronderstellingen kennen. In werkelijkheid is dit niet zo.
We zullen beginnen met een korte inleiding in de sociale structuur van het hindoeïsme. Deze structuur verklaart de rol van de diverse filosofieën die in het hindoeïsme zijn opgekomen. Vervolgens bekijken in vogelvlucht welke systemen er zijn en wat hun voornaamste kenmerken zijn.
Tenslotte gaan we dieper in op enkele van de oudste systemen: het Samkhya en de invloed hiervan op de filosofie in het Yoga Sutra. En we kijken naar een ander, nogal afwijkend systeem, het Vaisheshika en hoe dit het latere Nyaya systeem beïnvloedde. Zodoende wordt de diversiteit binnen de hindoe filosofie verduidelijkt.
Na iedere lezing kunnen belangstellenden extra materiaal ontvangen om de schema’s en de modellen die behandeld zijn nog eens nader te bestuderen. Zo is de deelnemer ook in staat om de verbanden te zien tussen hindoe filosofische denkbeelden en die van de theosofie.
Over de spreker:
Victor van Bijlert studeerde Sanskriet, Indiase filosofie en cultuurgeschiedenis in Leiden.
Hij doceerde onder meer aan Indian Institute of Management Calcutta, Universiteit Leiden en de Vrije Universiteit Amsterdam.
Hij houdt zich bezig met Indiase talen, cultuur, religies en geschiedenis. Hij publiceerde recent een Engelse vertaling van het Nyaya Sutra.
Deze tweeluik is gewijd aan hindoe filosofie. In het algemeen denkt men dat Indiase filosofieën altijd naar hetzelfde doel streven en uiteindelijk dezelfde vooronderstellingen kennen. In werkelijkheid is dit niet zo.
We zullen beginnen met een korte inleiding in de sociale structuur van het hindoeïsme. Deze structuur verklaart de rol van de diverse filosofieën die in het hindoeïsme zijn opgekomen.
Vervolgens bekijken in vogelvlucht welke systemen er zijn en wat hun voornaamste kenmerken zijn.
Tenslotte gaan we dieper in op enkele van de oudste systemen: het Samkhya en de invloed hiervan op de filosofie in het Yoga Sutra. En we kijken naar een ander, nogal afwijkend systeem, het Vaisheshika en hoe dit het latere Nyaya systeem beïnvloedde. Zodoende wordt de diversiteit binnen de hindoe filosofie verduidelijkt.
Na iedere lezing kunnen belangstellenden extra materiaal ontvangen om de schema’s en de modellen die behandeld zijn nog eens nader te bestuderen. Zo is de deelnemer ook in staat om de verbanden te zien tussen hindoe filosofische denkbeelden en die van de theosofie.
De tweede avond over dit onderwerp zal op 14 april plaatsvinden.
Over de spreker:
Victor van Bijlert studeerde Sanskriet, Indiase filosofie en cultuurgeschiedenis in Leiden.
Hij doceerde onder meer aan Indian Institute of Management Calcutta, Universiteit Leiden en de Vrije Universiteit Amsterdam.
Hij houdt zich bezig met Indiase talen, cultuur, religies en geschiedenis. Hij publiceerde recent een Engelse vertaling van het Nyaya Sutra.
Op 29 november gaan we ons verdiepen in de filosofische achtergronden van Patañjali’s yoga. We bespreken de achterliggende bronnen daarvan waaronder het Samkhya, het boeddhisme en het jainisme. Patañjali’s leerboekje is een beknopt overzicht van diverse soorten spirituele oefeningen die tezamen het begrip yoga omschrijven.
Patañjali maakt weliswaar gebruik van bestaande filosofische systemen (waaronder in het bijzonder het Samkhya) maar zijn yoga blijft steeds een praktisch systeem van mentale oefeningen die meditatie, ethiek en lichamelijke ascese omvatten. Het doel van Patañjali’s yoga is realisatie van de diepste kern van het eigen bewustzijn. De tekst is geschreven in de vorm van zeer beknopt geformuleerde definities en aforismen. Op deze avond zullen we de voornaamste schema’s zoals die in het Yoga Sutra voorkomen de revue laten passeren.
Lezing: ‘Wat leert de Yoga sutra van Patañjali? : filosofische achtergronden van Patañjali’s yoga’ door Victor van Bijlert’
Maandagavond 29 november 2021 via ZOOM (gratis)
Aanvang: 20.00 uur
Aanmelden om de ZOOM-link te ontvangen op tvndenhaag@gmail.com
Na de presentatie volgt een korte pauze en is er gelegenheid tot het stellen van vragen.
Door de aangescherpte maatregelen voor bijeenkomsten en het feit dat we zo veel mogelijk mensen in staat willen stellen deze lezingen te volgen, hebben wij besloten de lezingen van Victor van Bijlert van 8 en 29 november via ZOOM plaats te laten vinden. Aanmelden voor de ZOOM-link kan via tvndenhaag@gmail.com.
8 november: ‘Wat is Yoga? : het leerboek van Patañjali
Yoga is tegenwoordig in het Westen zeer populair. Duizenden beoefenen yoga. Het gaat dan meestal om het beheersen van allerlei lichaamshoudingen en ademhalingsoefeningen. Deze oude Indiase traditie kent vele geschreven bronnen. Een van de oudste onafhankelijke basisteksten voor de yoga is het Yoga Sutra van Patanjali, een tekst die voor vele beoefenaren van yoga bijna de status van een soort Bijbel heeft. Ook theosofen in de late negentiende eeuw waren al geïnspireerd door het Yoga Sutra. In deze eerste avond belichten we intellectuele geschiedenis van deze tekst in India zelf en de wijze waarop het Yoga Sutra sinds de vroege negentiende eeuw in de Engelstalige wereld een grote opmars heeft gemaakt.
29 november: ‘Wat leert de Yoga sutra van Patañjali? : filosofische achtergronden van Patañjali’s yoga’
In deze tweede lezing gaan we dieper in op de leer van Patañjali en de achterliggende bronnen daarvan waaronder het Samkhya, het boeddhisme en het jainisme. Patañjali’s leerboekje is een beknopt overzicht van diverse soorten spirituele oefeningen die tezamen het begrip yoga omschrijven. Patañjali maakt weliswaar gebruik van bestaande filosofische systemen (waaronder in het bijzonder het Samkhya) maar zijn yoga blijft steeds een praktisch systeem van mentale oefeningen die meditatie, ethiek en lichamelijke ascese omvatten. Het doel van Patañjali’s yoga is realisatie van de diepste kern van het eigen bewustzijn. De tekst is geschreven in de vorm van zeer beknopt geformuleerde definities en aforismen. Op deze avond zullen we de voornaamste schema’s zoals die in het Yoga Sutra voorkomen de revue laten passeren.
Programma van de avonden:
20.00 – 20.50 eerste deel van de lezing
20.50 – 21.10 pauze
21.10 – 21.50 tweede helft van de lezing, met gelegenheid tot het stellen van vragen
Over de spreker:
Victor van Bijlert studeerde Sanskriet, Indiase filosofie en cultuurgeschiedenis in Leiden. Sinds 2007 is hij voor Indiase religies en Sanskriet verbonden aan de faculteit Godgeleerdheid van de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij houdt zich bezig met het hindoeïsme in al zijn facetten.